Bir Kanun Kaç Günde Çıkar? (Sabırsızlar İçin Mizahi Rehber)
Şunu dürüstçe söyleyelim: “Bir kanun kaç günde çıkar?” sorusu, “Bir kahve ne kadar sürede demlenir?” sorusuyla aynı kaderi paylaşır. Cevap: “Duruma göre değişir.” Ama bu öyle sıradan bir “değişir” değil… Çünkü söz konusu olan şey sadece birkaç sayfalık yasal metin değil, memleketin kaderini değiştirecek bir fikir, biraz siyaset, bolca sabır ve tabii ki dozu yerinde bürokrasi sosudur. Hadi kahvemizi alalım, sabırsızlığımızı kenara bırakalım ve bu sorunun eğlenceli yanını birlikte keşfedelim.
Erkeklerin “Çözüm Odaklı” Yaklaşımı: “Yarın Sabah Çıksın Yahu!”
Bir kanun teklif edildiğinde erkeklerin genel tavrı bellidir: “Yani kaç satır bu yasa? Yazın, oylayın, sabaha Resmî Gazete’de olsun!”
Onlara göre süreç, Ikea’dan alınan bir masa kurmak kadar basittir. Parçaları birleştir, birkaç vidayı sık, bitti gitti.
“Kanun da öyle işte,” derler, “teklif hazır, komisyon görüşsün, Genel Kurul oylasın… Yarın sabah yürürlüğe girsin.”
Tabii gerçek hayat, o kadar hızlı ilerlemez. Çünkü kanun yapmak, sadece bir metin yazmak değil; fikirlerin tartılması, çıkarların çatışması, kelimelerin tartılması ve bazen de çay molalarında fikirlerin yeniden şekillenmesidir.
Kadınların “Empatik” Yaklaşımı: “O Kanunun da Duyguları Var!”
Kadınlar ise meseleye bambaşka bir yerden bakar: “Bir kanun, sadece metin değildir. O toplumun geleceğini etkiler, insan hayatına dokunur. Onu öyle apar topar çıkaramazsın.”
Onlara göre kanun, sabırsızlığa değil, anlayışa ihtiyaç duyar. Tıpkı bir ilişki gibi… Önce teklif edilir (evet, teklif kısmı literal olarak var), sonra düşünülür, tartışılır, birlikte olgunlaştırılır.
Belki birkaç defa geri gönderilir, belki revizyon yapılır, belki de “şimdilik zamanı değil” denir. Yani kanun süreci, bir bakıma “uzun süreli ilişki” gibidir: Sabır, diyalog ve uyum ister.
Peki Gerçekten Kaç Günde Çıkar?
Cevap: Bir günde de çıkar, bir yılda da çıkmaz.
Şaka yapmıyoruz. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bir kanunun ne kadar sürede yasalaşacağı tamamen konunun niteliğine, siyasi dengelere ve aciliyet durumuna bağlıdır.
Hızlı Mod: Jet Hızıyla Kanun
Bazı kanunlar, “acil” veya “öncelikli” kabul edildiğinde birkaç günde hatta bazen bir gecede bile çıkar. Örneğin:
Bütçe yasaları gibi zorunlu ve zaman baskısı olan düzenlemeler,
Acil ihtiyaç doğuran sağlık, güvenlik ya da afet yasaları.
Bu durumda komisyonlar gece gündüz çalışır, Genel Kurul sabaha kadar mesai yapar ve kanun hızla yürürlüğe girer.
Kısaca, siyasi irade “hadi çıkaralım” dediyse, kanun espresso gibi 5 dakikada hazır olabilir.
Yavaş Mod: Sonsuz Bekleyiş
Öte yandan bazı teklifler vardır ki, TBMM gündeminde aylarca hatta yıllarca bekler. Komisyona gelir, görüşülemez. Sırası gelir, gündem yoğunluğu nedeniyle ertelenir. Siyasi dengeler değişir, tekrar yazılır, yeniden sunulur.
Bazı kanun teklifleri yasa haline gelmeden kadük olur, yani yasama dönemi bittiğinde geçerliliğini yitirir. Bu durumda her şeye en baştan başlamak gerekir.
Bu süreç bazen, “Birlikte film izleyelim” deyip aylarca film seçemeyen çiftlere benzer.
Mizahın İçinde Gerçek: Süreci Belirleyen Faktörler
Bir kanunun ne kadar sürede çıkacağına etki eden başlıca unsurlar:
Siyasi irade: Hükümet ve çoğunluğun desteği varsa, süreç hızlanır.
Teknik karmaşıklık: Detaylı düzenlemeler daha uzun tartışılır.
Toplumsal tartışma düzeyi: Tartışmalı konular genellikle uzun sürer.
Meclis gündemi: Bütçe görüşmeleri gibi yoğun dönemlerde tekliflerin önü tıkanabilir.
Yani bazen mesele ne erkeklerin hız tutkusu ne kadınların sabrı… Sadece takvimin doluluğu ve siyasi önceliklerdir.
Kanun Çıkarmak = Düğün Hazırlığı
Aslında kanun süreci, düğün planlamasına çok benzer.
Teklif = Evlilik teklifi (ilk adım)
Komisyon görüşmeleri = Nişan dönemindeki planlar
Genel Kurul = Düğün hazırlıkları ve prova
Cumhurbaşkanı onayı = Nikâh
Resmî Gazete = “Evlendiniz!” yazısı
Kimi çift iki ayda evlenir, kimi beş yıl nişanlı kalır. Kanunlar da tam olarak böyledir.
Dünyada Durum: Hız Rekorları ve Sonsuz Süreçler
ABD’de bazı yasalar 48 saatte Kongre’den geçebilir.
İngiltere’de ise karmaşık düzenlemeler 2 yıl boyunca görüşülebilir.
Türkiye’de rekor hızla geçen yasalar 24 saatte bile çıkmıştır; ama bazı teklifler 10 yıl rafta kalmıştır.
Bu çeşitlilik, kanun yapmanın bir “zaman yarışından çok süreç yönetimi” olduğunu gösterir.
Sonuç: “Kaç Günde Çıkar?” Sorusu = “Ne Kadar Aşıksın?” Sorusu
Sonuçta “Bir kanun kaç günde çıkar?” sorusu biraz da “Ne kadar aşıksın?” sorusuna benziyor.
Bazen hemen olur, bazen uzun uzun beklenir. Bazen sabır taşar, bazen bir ömür sürer. Ama günün sonunda önemli olan, o kanunun gerçekten işe yarayıp yaramayacağıdır.
Sen olsan nasıl bir kanun çıkarmak isterdin? Hızlı ve pratik bir yasa mı, yoksa detaylı ve kalıcı bir düzenleme mi? Yorumlarda paylaş, belki geleceğin milletvekili sensin!